Birçok aile çocuklarının da kendileri gibi düzenli ve sorumluluk sahibi olmasını ister. Ancak çocukların dünyasında bu durum o kadar kolay ve basit değildir.

Çocuklar bebeklik döneminden çıkıp yetişkinliğe adım atmaya başladıklarında her yeni kurala uyum sağlamakta zorluk çekebilirler. Bu duruma düzensiz ve dağınık olmak da dahildir. Çocuğa düzenli olmayı öğretirken anne ve babaların sabırlı olmaları gerekir. Aksi takdirde çocuk kendine olan güvenini yitirebilir. Düzenli olmak doğuştan kazanılan bir beceri değildir. Düzenli olmanın öğrenilen bir davranış şekli olduğu bilinmeli ve çocuğa verilen tepkilerde de bu durum göz önüne alınmalıdır. Çocuğun düzenli bir yaşam tarzını benimseyebilmesi için ebeveynlerin doğru rol model olması şarttır.

YAŞAM TARZI KİŞİYE ÖZELDİR

Bireylerin sağlıklı, kaliteli ve konforlu bir hayat sürebilmeleri için düzenli bir yaşam tarzı oluşturmaları gerekir. Tabi bu yaşam standartları kişiden kişiye göre farklılıklar gösterebilir. Özellikle çocuklarda bu durum daha karmaşık bir hale dönüşebilir. Söz konusu çocuklar olduğunda sorumluluk bilinci kazandırma, düzenli olmayı öğretme ve kurallara uymayı sağlama gibi durumlarda aileler birtakım sorunlarla karşılaşabilir.

DÜZENLİ OLMAK DOĞUŞTAN GELEN BİR BECERİ DEĞİL

Anne ve babaların çocukları hakkında en çok sorun yaşadıkları konulardan biri düzensiz ve dağınık olmalarıdır. Odasını toplamayan, dolapları her daim karışık olan, okul çantasını vaktinde hazırlamayan ve evin her yerinde kişisel eşyalarını bırakan çocuklar ebeveynlerin sıkıntı yaşamasına sebep olur. Bu durumda da aile ve çocuk arasında iletişim kopuklukları, güven duygusunda azalma, tartışma ve gerginlikler yaşanabilir. Ne yazık ki birçok anne-baba bu konuda çocuklarına gereğinden fazla yüklenerek sert tepki gösterebiliyorlar. Ancak unutulmamalıdır ki düzenli olmak doğuştan kazanılan bir beceri değildir. Aksine düzenli olmanın öğrenilen bir davranış şekli olduğu bilinmeli ve çocuğa verilen tepkilerde de bu durum göz önüne alınmalıdır. Çocuğun düzenli bir yaşam tarzını benimseyebilmesi için ebeveynlerin doğru rol model olması şarttır.

ÖĞRETMEYE KÜÇÜK YAŞLARDA BAŞLAYIN

Çocuğa düzenli olmanın yolları öğretilirken küçük yaşlardan itibaren kurallar anlatılmaya başlanabilir. Çocuk sorumluluk duygusunu ne kadar erken kavramaya başlarsa ilerleyen zamanlarda da her türlü sorunla tek başına mücadele etmeyi öğrenebilir. Çocukluk çağında öğrenilen bilgiler asla unutulmaz, aksine hayat boyu devam eder.

YAŞINA GÖRE SORUMLULUK VERİN

Her yaşın becerileri farklıdır. Bu sebeple çocuğun yapabileceği işler göz önüne alınmalıdır. Çocuğa asla yapamayacağı sorumluluklar verilmemelidir. Aksi takdirde çocuğun gelişimi olumsuz yönde etkilenebilir. Kendisinden bekleneni doğru bir şekilde yapamayan çocuklar öz güvenlerini kaybedebilirler. Çocuğun gelişimini desteklemeyen her sorumluluk hem aileyi hem de çocuğu hayal kırıklığına uğratabilir.

KENDİNE AİT BİR ODASI OLSUN

8 yaşından küçük çocuklara odasını nasıl toplayacağı öğretilirken onu bu yeni duruma eğlenceli bir oyunla alıştırmak daha faydalı olur. Örneğin oyuncaklarını koyduğu kutuya tek tek kendisinin atması gösterilebilir. Çocuk 5 yaşına geldiğinde kendisine ait bir odasının ya da evde özel bir köşesinin olması sağlanmalıdır. Ve bu mekanın tüm sorumluluğu da kendisine verilmelidir. Özel eşyalarını koyabileceği çekmeceler veya kutular ayarlanmalıdır. Belli zamanlarda da çocukla birlikte oluşturduğu düzen gözden geçirilmelidir.

SERT TEPKİDEN KAÇININ

8-9 yaşındaki çocuklarda ise belli zamanlarda eşyalarını toplamasında yardımcı olunabilir. Tabi bu yardımların belli bir süre sonra azaltması gerekir. Çocuğa yapılan tüm bu yardımlarda aşırıya kaçılmamalıdır. Eğer çocuk yeni öğrendiği bir şeyi yapmakta zorlanıyorsa da asla sert bir tepki verilmemelidir. Böyle bir durumda çocukla birlikte günlük basit planlamalar yapılabilir. Çocuğun kendine ait kurduğu düzene ebeveynlerin saygı göstermesi gerekir. Çocuğu fiziksel ve sözel olarak desteklemek ve yaptıklarını takdir etmek kendisine olan güvenini de kuvvetlendirir.

AYNI ODAYI PAYLAŞAN KARDEŞLERDE DURUM FARKLI

Aynı odayı paylaşmak zorunda kalan çocuklar için durum biraz farklılıklar gösterebilir. Aralarında yaş farkı fazla olan çocuklar düzen konusunda bazı sorunlar yaşayabilir. Özellikle her iki çocuğun seçimleri farklı olacağından odada iki ayrı hava hakim olabilir. Yaşça daha küçük olan çocuk henüz sorumluluk bilincini tam kavrayamadığından odayı dağıtarak ablasını ya da abisini huzursuz edebilir. Böyle bir durumda yaşça büyük olan çocuğun düzeni korunmaya çalışılmalı, küçük olan çocuğa ise odada rahat olabileceği bir alan oluşturulmalıdır. Bir kız ve bir erkek kardeşin aynı odayı paylaşması gerektiğinde ise kız ve erkek çocuk için ayrı yaşam alanı ve düzen bilincini oluşturmak daha fazla özveri isteyebilir. Bu nedenle odayı hazırlamadan önce çocuklara bu durum uygun bir dille anlatılmalı, birbirlerine karşı oldukları sorumluluklar hatırlatılmalıdır. Alınan tüm önlemlere rağmen sorun yaşanıyorsa da bir uzmandan yardım alınabilir.

YOL GÖSTERİCİ OLUN

Çocuklar karşılaştıkları ya da öğrendikleri her yeni duruma karşı çekingen ve tepkisel yaklaşabilirler. Bu gayet normal bir durumdur. Bu sebeple çocuğa yapılan yardımlar sadece eğitim ve yol gösterici amaçlı olmalıdır. Çocuklar bebeklikten çıkıp öz bakım becerilerini kendi başlarına yapmaya başladıklarında sorumluluk almaya başlarlar. Ve zaman geçtikçe kendilerine ait görevleri de yerine getirmeye hazır olurlar.

ERGENLİK DÖNEMİ ÖNEMLİ

Ergenlik döneminde de çocukluk çağında yaşanan bazı sorunlar tekrar edebilir. Çocuk geçici bir dağınıklık dönemi yaşayabilir. Böyle bir durumla karşılaşılırsa çocuğa bu konudaki sorumlulukları hatırlatılmalıdır. Çocuğun odası kesinlikle onun adına toplanmamalıdır. Ergenlik dönemi zorlu bir süreçtir. Çocuk ailesinden ne görürse aynısını beklemeye devam edebilir. Bu nedenle çocukla tartışmadan sakince mevcut durum üzerine kendisiyle konuşulmalıdır.